ابر و باد و باران و بی‌توجهی برخی از کارگزاران، دست به دست هم داد تا یکی از خانه‌های تاریخی و زیبای گیلان، خانه ی آوانسیان رشت که شناسه‌ای برای آن شهر است، رو به ویرانی بگذارد. اگر پافشاری و پیگیری مردم و آن‌ها که نگران میراث فرهنگی هستند، نبود خانه‌ی آوانسیان به تمامی از دست می رفت. با ما در وب سایت بومگردی گیلمار همراه باشید تا تاریخچه این بنای زیبا را با هم بخوانیم.
خانه‌ی آوانسیان
خانه‌ی آوانسیان در بخش مرکزی شهر رشت، در محله‌ی استادسرا، یک سال پیش از ترور ناصرالدین شاه قاجار (1313 مهر/ 1895 میلادی) ساختند. معلوم نیست که سازنده‌ی خانه چه کسی است. اما در همان سال (1895)، آوادیس واردانیان خانه‌ی این بنا را خرید و گویا دست به دگرگونی‌هایی در آن می زند.
واردانیان که اصالتی تبریزی داشت، در کار خرید و فروش ابریشم بود. پس خانه را به گونه‌ای طراحی کرد که اشکوب (:طبقه) زیرین آن جایی برای تولید و نگهداری ابریشم باشد.
مطلب مرتبط: باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی رشت
با درگذشت او، یکی از ارمنیان، به نام آوانسیان، خانه را در سال 1905 میلادی از دختران واردانیان خریداری کرد. گویا اشکوبی که برای تولید ابریشم درنظر گرفته شده بود، به کارگاه مبل تغییر کاربری می دهد. وارثان آوانسیان، در سال‌های پیش خانه را به اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان می‌فروشند. از آن پس خانه‌ی آوانسیان با رویدادهایی دلخراش تا آستانه‌ی ویرانی پیش می‌رود.
بارش برف سنگین در سال 1383 خورشیدی، بخشی از مجتمع کناری خانه را بر سر خانه‌ی آوانسیان می‌ریزد و سقف تالار شرقی آن را ویران می‌کند. بررسی اداره‌کنندگان خانه همین را دستاویز می‌سازند و با گفتن اینکه خانه‌ی آوانسیان دو بخش نو و کهن دارد و نیازی به نگه‌داشتن بخش نوتر آن نیست، درصدد برمی‌آیند که بخشی از آن‌را به پارکینگ کارمندان تبدیل کنند. اما کارشناسان میراث فرهنگی خانه را بازدید می‌کنند و جلو ویرانی بیشتر آن را می‌گیرند. آن‌ها به درستی می‌گویند که خانه‌ی آوانسیان از دید مهرازی یکپارچه است و در یک دوره‌ی زمانی هردو را ساخته اند.
کنکاش به امید گنج
در همان زمان که بخشی از خانه‌ی آوانسیان ویران بود، شماری از سودجویان به گمان اینکه خانه‌ی یک بازرگان ابریشم می‌باید خالی از گنجینه‌ای نباشد، جای جای دیوارهای خانه را سوراخ کردند! (خبرگزاری مهر). کار به اینجا هم پایان نپذیرفت، ریزش پی‌در‌پی برف و باران، پِی‌های خانه را نمناک و سست کرد.خانه‌ی آوانسیان دو اشکوبه است. اشکوب همکف آن همانند زیرزمین است و اشکوب دوم سه اتاق دارد. بنای این خانه، از خشت و آجر و چوب است. بخشی از آراستگی درون آن وابسته به گچبری‌های زیبای است که نقش‌هایی از گُل‌ها و پرندگان دارند. برخی از آن نقش‌ها اکنون در زیر لایه‌ای از گچ پنهان است.
مطلب مرتبط: سبزه میدان رشت
معماری و ویژگی های ظاهری
پنجره‌های خانه اُرسی است، با شیشه‌های رنگی و چشم‌نواز. در بخش شاه‌نشین آن نیز شومینه‌ای ساخته‌اند. به سبب شرایط آب‌وهوایی شهر، چندان پافشاری‌ای در رسیدگی به نمای بیرونی خانه نشده است. سقف آن سفالی و شیروانی است. همه‌ی فضاهای خانه با یکدیگر پیوند دارند، از این‌رو می‌توان ساخت این خانه را آمیخته‌ای از هنر مهرازی بومی و اروپایی دانست.
مطلب مرتبط: دیدنی های شهرداری رشت
ثبت ملی
خانه‌ی آوانسیان در 26 اسفندماه 1386 خورشیدی، با شماره‌ی 22237 ثبت ملی شد. گفتنی است که خانه‌ی آوانسیان نخستین کارگاه پارچه‌بافی شهرداری رشت، در سال‌های 1306 تا 1320 خورشیدی، بوده است.
مطلب مرتبط: مراکز خرید رشت
هتل ها و اقامتگاه های نزدیک خانه ی آوانسیان رشت
حال که از گشت‌وگذار و از دیدنی های خانه ی آوانسیان رشت لذت برده‌اید و روز را به پایان رسانده‌اید، باید برای اقامت تان نیز فکری بکنید. می توانید برای دیدن سایر مناطق دیدنی گیلان، همچون قلعه رودخان و ماسوله ، به سمت فومن بروید و در شفت از اقامتگاه بومگردی گیلمار دیدن فرمایید و پس از صرف یک غذای دلچسب و خوشمزه، شب را در آنجا اقامت کنید و از تفریحات داخل بومگردی نیز لذت ببرید.
